Wijzigingsdatum 15-04-2024 | 09:55

Kinkhoest wordt veroorzaakt door een bacterie. Kinkhoest staat ook wel bekend als de ‘100-dagen-hoest’, omdat de hoest maandenlang kan aanhouden. Vooral baby’s kunnen ernstig ziek worden door kinkhoest. Ze kunnen daardoor in het ziekenhuis terechtkomen. Heel soms overlijdt een baby aan kinkhoest.

Kinkhoest in het kort

  
Hoe krijg je de bacterie Via hoesten en niezen
Veel voorkomende symptomen Lichte koorts, hoesten
Ernstige symptomen Oorontsteking, longontsteking, benauwdheid, stoppen met ademhalen
Welke vaccinaties beschermen hiertegen? DKTP-Hib-HepB-vaccinatie (3, 5 en 11 maanden), DKTP-vaccinatie (4 jaar), 22 wekenprik voor zwangere vrouwen 

Symptomen van kinkhoest

Kinkhoest begint met een verkoudheid. Daarna begint het hoesten. Het kind kan flinke hoestbuien krijgen waarbij het dik slijm ophoest. Het kind kan dan zo benauwd worden dat het moet overgeven. Na een paar weken is het kind niet meer besmettelijk, maar het hoesten kan nog maanden duren. 

Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor baby’s. Zij raken uitgeput door het hoesten en drinken dan niet meer. Het vele hoesten zorgt ook voor een gebrek aan zuurstof. Hierdoor kan er een hersenbeschadiging ontstaan, waardoor een baby ook een stuip (epileptische aanval) kan krijgen. Soms hoesten baby's met kinkhoest niet, maar stoppen ze af en toe met ademhalen. Daardoor kunnen ze ook blauw aanlopen.

Hoe krijg je kinkhoest?

Als je kinkhoest hebt en niest of hoest, komen kleine druppeltjes met de bacterie in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inademen en besmet raken.

Baby's worden vaak besmet door de ouders of andere broertjes of zusjes in het gezin. Als een zwangere vrouw rond de bevalling kinkhoest krijgt, kan zij de baby na de geboorte besmetten. Als de moeder niet tijdens de zwangerschap is gevaccineerd (de 22 wekenprik), is de baby is nog niet beschermd. De baby kan dan makkelijk ziek worden. Heel soms overlijdt een baby aan kinkhoest. 

Sinds 1996 komt kinkhoest weer meer voor, ook bij volwassenen. Dit kan komen omdat de bacterie van structuur is veranderd. Daardoor kun je ook ziek worden als je gevaccineerd bent.

Met de serie prikken kun je je kind beschermen tegen kinkhoest. Lees meer over de vaccinatie tegen kinkhoest of lees hoe vaccineren werkt. Zwangere vrouwen kunnen zich tijdens hun zwangerschap laten vaccineren tegen kinkhoest (de 22 wekenprik). Hiermee beschermen ze zowel hun kind tegen kinkhoest als zichzelf.

Kinkhoest kan behandeld worden met antibiotica. Maar zodra je erachter komt dat je kinkhoest hebt, heeft je lichaam de bacterie vaak al zelf opgeruimd. Behandeling met antibiotica heeft dan geen zin meer, maar je blijft dan nog wel hoesten. Het hoesten komt namelijk door het gif wat de bacterie maakt. Als dat gif schade heeft kunnen aanrichten aan je longen en luchtwegen, ga je hoesten. Daar stop je pas mee zodra de schade is hersteld, vaak na ongeveer 3 maanden.

Voor de invoering van vaccinatie tegen kinkhoest in 1957 stierven elk jaar ongeveer 200 kinderen aan de ziekte. Sinds 1996 komt kinkhoest weer meer voor, ook bij volwassenen. Dit komt omdat de bacterie van structuur is veranderd. Daardoor kun je gemakkelijker ziek worden, ook als je gevaccineerd bent. Per jaar worden tussen de 4.000 en 10.000 gevallen gemeld bij de GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) (zie figuur 1). Het werkelijke aantal kinkhoestgevallen is waarschijnlijk veel groter. In 2020 waren er vanaf april flink minder kinkhoestmeldingen. Dit komt waarschijnlijk door de coronamaatregelen.

Meldingen van kinkhoest

Sla de grafiek Kinkhoestmeldingen per jaar over en ga naar de datatabel

Video: Wat is kinkhoest?

Kinkhoest noemen ze ook wel de 100 dagen hoest.

Door te hoesten kun je een ander besmetten met de kinkhoestbacterie. Als je besmet bent, word je na twee weken verkouden, soms met lichte koorts. Daarna krijg je erge hoestbuien.

Voor baby’s is kinkhoest gevaarlijk. Van het hoesten raken ze zo uitgeput dat ze moeite krijgen met ademhalen.
De longen kunnen onherstelbaar beschadigen en door zuurstoftekort kan blijvende hersenbeschadiging ontstaan.

Antibiotica helpen alleen in de eerste weken van de kinkhoestinfectie, tijdens de fase van verkoudheid en het begin van het hoesten.

De laatste 20 jaar komt kinkhoest weer meer voor. Dat komt omdat de bacterie is veranderd, waardoor het vaccin minder goed werkt.

Kinderen krijgen in hun eerste jaar drie keer een inenting en in hun vierde jaar nog eentje. Zwangere vrouwen krijgen een inenting aangeboden om hun kind direct vanaf de geboorte te beschermen.

Meer weten? Kijk op www.rijksvaccinatieprogramma.nl

Video: Arne en Silvie verloren dochter aan kinkhoest

Arne en Sylvie hebben dochter Akshaya verloren aan de gevolgen van kinkhoest.